Radicale theatervorm eist uiterste concentratie

 


“Een cowboy met zijn handen omhoog juicht waarschijnlijk niet” door het RO Theater. Bijgewoond: 15 maart 2009 in het Ro Theater. Nog te zien 24 t/m 26 maart in de Rotterdamse Schouwburg
 
Vier sterren ****

De enscenering van het nieuwste stuk van Jetse Batelaan bestaat uit een simpele kijkdoos die als een soort omgekeerd decor midden op het toneel staat. Als de voorkant open schuift kijken we in het begoochelend perspectief van fotobehang naar een doodgewone supermarkt. Buiten de kijkdoos staat een rij winkelwagentjes op de eerste klanten te wachten. Uiteindelijk dienen zich een vijftal klanten aan. Met hun karretje flaneren ze zwijgend door de supermarkt, voortdurend de uitgestalde waren keurend.
Hoe banaler kan een enscenering zijn? Maar juist hierin ligt de ongelofelijk kracht van de beelden die Batelaan met zijn stuk construeert. In de banale choreografie van het supermarktflaneren ontstaan direct al grove en absurde barsten. Een kar knalt plotseling tegen een andere. Een klant wordt onwel en blijft kreunend liggen. De anderen winkelen onverstoord door. Een man krijgt van een zwangere vrouw heftige klappen in zijn gezicht en knikt haar verlegen lachend toe. Een koffertje wordt weggepakt en minutieus aan gort geslagen. Het alledaagse beeld van de supermarkt wordt nauwgezet opgeladen met bijna een overdosis aan menselijk leed en vervreemding. Uiteindelijk mondt alle absurditeit uit in een ultiem ontluisterende apotheose: de timide intellectuele man van middelbare leeftijd danst uiteindelijk totaal naakt door de supermarkt in een wanhopige Madonna-achtige pose. Het totale failliet van een tijdperk? Een knappe vorm voor uiterste concentratie.

HANS VAN DAM