“De kleine Eva” werpt actuele blik op onmacht moderne mens




“De kleine Eva uit de Kromme Bijlstraat” door Bonheur. Bijgewoond: 30 oktober 2009 in het Bonheur Theater in Rotterdam. Daar nog te zien t/m 15 november.
 
Vier sterren ****

Hoe onttovert kan een toneelsetting zijn: een hoge kille lamp, een lange witte achtermuur met twee ontsnappingsdeuren, drie spelers in ongedefinieerd modern kostuum en een publiek dat benauwend dicht op de scène gedrongen is. Het lijkt een ongemakkelijk niets, maar is tegelijkertijd alles: niet alleen onze taal ligt hier genadeloos op de onderzoekstafel, maar tevens de hele moderniteit met zijn valse schijn van berekenbaarheid, helderheid en transparantie.
"De kleine Eva uit de Kromme Bijlstraat" is een experimenteel gedicht uit ‘57 van de Vlaamse schrijver Louis Paul Boon, gebaseerd op de berichtgeving over een werkelijk zedenmisdrijf  uit de Antwerpse krant van ’37 waarbij een 8-jarig meisje werd vermoord. Bonheur roept deze wonderlijke taalassemblage van feitelijkheden, associatieve beeldspraak en veelstemmigheid met drie acteurs tot leven. Het duurt even voor je op de wonderbaarlijke taalstroom kan inhaken, maar als je dat lukt ontstaat in de kille witte ruimte een broeierig beeld van de duistere kant van het menselijk bestaan: dierlijke aandrang, psychische misvorming, verdraaiing van de feiten, roddel en achterklap en sociale onmacht. De drie spelers, Michiel Bijmans, Joost Dekker en Ruurt de Maesschalk hebben werkelijk een vlekkeloze concentratie en timing en zijn de ideale vertolkers voor de poëtische tekst. Het is aan het geestesoog van de toeschouwer om te kunnen ‘zien’ hoe huiveringwekkend effectief deze taalconstructie van Louis Paul Boon kan schilderen: we belanden in de met rode baksteen opgebouwde sloppen van Antwerpen met zijn volkse karakters halverwege de vorige eeuw, maar tegelijk zijn we bij de Puttense moordzaak, of de Dutroux affaire, of welke broeierige moordpartij dan ook. Sinds de moderniteit, met de mens als middelpunt van het universum, denken we met onze eigen wensdromen vat te hebben op dit broeierige leven. In werkelijkheid zijn we speelbal in de branding van het bestaan. Het is de grote verdienste van Bonheur dit literaire kunstwerk opnieuw aan het licht te brengen en volledig tot zijn recht te laten komen. Een ervaring die je niet zou mogen missen.

HANS VAN DAM

kijk voor meer informatie op www.bonheur.nl